Dünyada enerji dönüşümü yenilenebilir enerji ve özellikle güneş enerjisi ağırlıklı olarak gerçekleşmekte, her geçen gün güneş enerjisinin kurulu güçteki ve elektrik üretimindeki payı artmaktadır. Hem hızla gelişen bir teknoloji olması hem de geçmişte yapılan kurulumlar içindeki panellerin ömrünü doğal gelişiminde ya da yıpranmadan dolayı tamamlamış olması nedeniyle, endüstri kayda değer bir miktarda güneş paneli atığı üretmektedir. Panel atığının geri dönüşümü ömrünü tamamlayan bu sistemlere dair düşünülmesi gereken en kritik konu başlıklarından biridir.
Sadece Avrupa’da 4 milyon ton güneş paneli kuruludur. 2017 itibariyle 43.500 ton olan güneş paneli atığının 2050 yılı itibariyle 60 milyon tona çıkacağı beklenmektedir. 2030’da ise son 30 senedir giderek artan kurulumların ve hızla gelişen teknolojinin bir sonucu olarak panel atıklarında çok ciddi artışın söz konusu olması beklenmektedir.
Ticari ömrünü tamamlayan panelleri dikkatlice ayırmak, depolamak ve taşımak gerekir. Silikon bazlı paneller %76 oranında cam, %10 oranında plastik, %8 oranında alüminyum %5 oranında silikon ve %1 oranında metalden oluşurken, ince film bazlı paneller %89 oranında cam, %6 oranında alüminyum, %4 oranında plastik ve %1 oranında metalden oluşur. Anlaşılacağı üzere bu materyallerin hepsi geri dönüşüm için ekonomik değer teşkil eden bileşenlerdir ve az miktarda kayıpla ortaya çıkmaları için özel bir ayrıştırma ve geri dönüşüm prosesine dahil olmaları gerekir. Silikon bazlı panellerde alüminyum çerçeveler ve bağlantı kutuları geri dönüşüm işleminin en başında demonte edilip ayrıştırılır, ardından paneller diğer parçalarına ayrılır. Silikon bazlı olmayan paneller ise biraz daha ayrıntılı bir sürece tabidir. Örneğin CdTE 8 (kadmiyum telürid) panellerde baştaki süreç silikon bazlı panellerle benzerlik gösterse de sonrasında yarı-iletken materyallerin ayrışması için kimyasal yıkamalar yapılan bir süreç takip edilir. Bu geri dönüşüm prosesi sonucu minimum %80 oranında geri kazanım yapılabilmektedir.
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın (IRENA) 2016’da yayınladığı rapora göre, lider pazarlara sahip Çin, ABD ve Almanya, Japonya gibi ülkeler güneş paneli atık endüstrisinde öncü olarak takip eden diğer ülkelere model teşkil edeceklerdir. Halihazırda sadece Avrupa Birliği’nin güneş paneli atıkları özelinde Waste Electical and Electronic Equipment Directive (WEEE) olarak da bilinen yasal düzenlemesi mevcuttur.
Yapılan çalışmalarda küresel çapta güneş paneli atıklarının 2016 sonu itibariyle 250.000 ton olduğunu belirtirken, kuruluş aynı zamanda 2050’ye kadar bu rakamın 5 milyon tondan fazla olacağını öngörmektedir.